Ik was onlangs bij een lezing over het tienerbrein en één van de dingen die die avond aan de orde kwam was “zeg eens wat vaker NEE tegen je kind”. De spreker van die avond, puberdeskundige Roland Louwerse vertelde ook waarom kinderen moeten leren omgaan met ‘nee’, waarom wij als ouders dat zo moeilijk vinden maar waarom het toch goed is om te doen.
Allemaal razend interessant en ik ga jullie er allemaal nog meer over vertellen in onze special over het tienerbrein binnenkort !!!! maar tegelijkertijd dacht ik: maar ik voel me soms zo schuldig als ik nee zeg. En dan met name als ik nee zeg tegen dingen als: meegaan naar een sportwedstrijd, verschijnen op de ouderavond, of vriendjes laten komen spelen. Ik voel me dus schuldig als ik mijn eigen activiteiten voorrang geef en het verzoek van mijn kind afwijs.
De balans houden tussen gezin en werk is een voortdurende klus. Het is niet iets dat je één keer verzint en je vervolgens voor altijd een uitgebalanceerd leventje garandeert. Nee, het is en blijft een proces van vallen en opstaan, wikken en wegen, en hier en daar weer opnieuw beoordelen en bijstellen. En ik zie ook dat ik af en toe fouten maak en ik het schuldgevoel de doorslag laat geven of de foute keuzes maak. Maar ik probeer het steeds opnieuw; ik probeer om mijn schuldgevoel niet mijn keuze te laten beïnvloeden en als ik eenmaal bepaald heb wat goed voor mij is dan ook bij mijn standpunt te blijven.
Een aantal strategiën die wel goed voor mij werken zijn:
1. Wat is mijn doel – wat wil ik
Bijvoorbeeld: Wat mij op dit moment erg bezig houdt is het meer loslaten van mijn kind. Ik weet dat ik het moet doen en het valt mij zwaar. Maar ik moet een stapje terugdoen opdat hij kan groeien. Als er dan van zijn kant een vraag komt om hem b.v. te brengen naar de training dan zou ik dat zó graag doen, hem wat verwennen, maar ik weet dat het zijn zelfstandigheid niet ten goede komt.
Ik hou me dan terug omdat ik mijn doel voor ogen heb. Ik vraag me dus telkens af: welk(e) antwoord / welke beslissing komt mijn doel ten goede. Wetende dat ‘een nee’ mijn gezin ten goede komt, en wetende dat mijn kind hier van groeit en zelfstandiger wordt, maakt het een stuk gemakkelijker. Ik weet dan dat het de beste beslissing is voor de lange termijn en dat maakt mijn schuldgevoel een stuk minder.
2. Stop met jezelf te vergelijken!
Ik maak me er zelf ook regelmatig schuldig aan en denk in mijn dip-momenten dat al die andere mama’s wel altijd en overal bij zijn, meedoen en tijd voor hebben. Dit soort gedachtes trekken me leeg, maken me onzeker en zorgen dat ik de verkeerde beslissingen neem: namelijk beslissingen die gebaseerd zijn op angst; angst om niet goed genoeg te zijn!
Toen ik me dat eenmaal gerealiseerd had, besloot ik dat ik zodra ik deze gedachtes in me op voelde borrelen, ik ze meteen de kop in zou drukken. Het slaat namelijk helemaal nergens op! Je kunt geen enkele moeder met een andere moeder vergelijken; we hebben allemaal onze eigen setje aan omstandigheden, onze eigen verplichtingen en onze keuzes. Een moeder met 1 kind en een part-time baan heeft waarschijnlijk meer tijd dan een moeder met 4 kids en een fulltime job. En dan nog! Je weet nooit waar een ander mee bezig is, waar zijn/haar leven mee gevuld is of met welke uitdagingen zij moet dealen. Ik probeer mild te zijn voor de ander maar ook voor mezelf!
Als ik dan een uitnodiging krijg om ergens aan mee te doen, of er komt een hulpvraag, dan denk ik daar even goed over na. Ja zeggen, omdat anderen dat ook doen is geen goede reden. Ik kijk naar mijn eigen omstandigheden en weeg de ‘voors’ en ’tegens’ af en maak mijn eigen keuze en probeer me goed te voelen over de keuze die ik maak. Het is veel gezonder om bij mezelf te blijven en te focussen op mijn mogelijkheden.
3. Laat de kinderen vaker zelf tot de conclusie komen dat iets niet gaat
En dit is een strategie die met name geschikt is voor tieners. Zij kunnen vaak al zelfstandig van A naar B en hebben mij niet meer nodig om te taxiën. Als ze me dan vragen of ze ergens heen kunnen gaan, dan weet ik vaak dat het eigenlijk niet verstandig is om weg te gaan (er is nog een toets om te leren) maar ik wil dat ze zelf tot die conclusie komen. Ik wil nl dat ze leren om zelf de juiste beslissing te nemen en niet het gevoel hebben dat iets niet doorgaat “omdat ‘t niet mag”.
Vorige week nog belde mijn 14-jarige mij op om te vragen of hij na school nog mee mocht naar de winkel; zijn vriendje wilde een computerspel kopen en dat zouden ze dan samen kunnen doen. Gezellig zeker, maar was er niet morgen een toets…… Dat had ik natuurlijk het liefst gezegd en dan was het ge-heen-en-weer begonnen. In plaats daarvan zei ik: “Denk zelf maar even na jongen, wat zijn de overige plannen voor vandaag, wat moet er nog aan huiswerk etc gebeuren. Daar heb jij zelf het beste overzicht over, dus denk maar even na.” Hij aarzelde even en zei: “Is het vandaag dinsdag? dan heb ik training om 18.30 uur maar dat haal ik wel.” Ik drong nog even aan “ik weet niet of er nog iets van huiswerk of toetsen op het programma staat, maar als dat zo is, dan wordt ‘t heel krap! Na een kwartier belde hij op om te zeggen dat hij in de trein zat, want met die wiskunde toets morgen en de training haalde hij het niet om met zijn vriend mee te gaan. “We spreken volgende week wel af….”
Als ouder wil ik hem helpen om zijn besluitvormingsvaardigheden te ontwikkelen en ik wil hem leren dat nee zeggen ook okay is. De beste manier om dit te doen, is om hem te laten oefenen met het maken van beslissingen die hij zelf kan beredeneren.
Ik ben de volwassene
Nee zeggen tegen de kids kan razend moeilijk zijn, zeker als je weet dat het ze verdrietig zal stemmen. Maar iets doen alleen maar om te voorkomen dat ze verdrietig worden, dat heeft absoluut geen zin. Kinderen kunnen vaak hun eigen geluk en impact zien en hebben nog geen oog wat dit voor het gezin betekent. En soms interesseert het ze ook niet! Als volwassene overzie ik dit wel en het welzijn van al mijn gezinsleden is me lief! Daarom is het soms nodig om nee te zeggen, ook al maakt het één van hen verdrietig en maak ik mezelf daar even niet zo populair mee.
Laatst zag ik gewoon dat de jongste niet zo lekker in zijn vel zat en dat het voor hem heel belangrijk was dat we even lekker thuis waren, wat knutselen, wat niksen, gewoon rust in huis. Dat betekende dat ik de oudste nee moest verkopen toen hij vroeg of zijn vrienden mochten blijven slapen vrijdagavond. Nou ik kan je verzekeren dat dit niet met applaus werd ontvangen maar ik wist dat ik het goede deed. Tja, sometimes it’s lonely at the top 
maar als ik dan zie hoe de jongste opknapt van de aandacht en rust, dan weet ik dat de juiste beslissing nam.
Ja zeggen
Iets anders dat helpt bij het nee zeggen, is ja zeggen tegen veel kleine dingetjes. Het is soms zo vanzelfsprekend dat als je bezig bent en één van de kinderen vraagt wat tijd of aandacht van je, om dan meteen nee te zeggen. Ik heb me aangeleerd om vaker ja te zeggen tegen de kleine dingetjes, zodat als ik dan een keer echt nee zeg, ik me niet zo schuldig voel.
In het weekend zei ik bijvoorbeeld al ja tegen de volgende dingen:
* Kunnen we zondag barbequen? Ik denk meteen “Bbq? briketten? vuile tuinstoelen? eigenlijk geen trek in”, maar ik zeg JA, is goed, moeten we alleen het terras bbq klaar maken maar dat lukt jullie vast! en weg zijn ze!
* Mogen we de computer aansluiten op de tv om film te kijken? pfff denk ik, kabels? gedoe? gaat dat wel? Ik zeg: ik weet niet precies hoe dat werkt dus zoek dat eerst even goed uit. Tien minuutjes later blijkt dat er een hdmi-kabel nodig is die bij de Action te koop is. Oké jongens, dan fiets maar naar de Action, als hij niet meer dan 5 euro kost, mogen jullie ‘m meenemen en anders bellen jullie.
* Mogen we een smoothie maken? Ik denk rommel, vuile aanrecht, gedoe. Ik zeg: vooruit dan maar! Maak er ook alvast een voor morgenochtend dan zetten we die in de koelkast en zijn we morgenvroeg eerder klaar. En bij koken hoort ook opruimen dus ik wil een opgeruimd aanrecht.
Het vergt op het moment dat de vraag wordt gesteld even wat denktijd, maar het levert je een hoop goodwill op! Als ik dan op zondagavond nee zeg tegen de vraag of ze nog een kwartiertje later op mogen blijven gaan ze vrij snel akkoord en ik voel me niet schuldig. Als ze naar bed gaan zegt de jongste dat het een fijn weekend was
Hoe zeg jij nee zonder je schuldig te voelen? Ik lees het graag in je reactie onder dit blog!