Studie kiezen, of profiel bepalen
Jouw kind zit (of gaat) op dit moment naar de middelbare school en dat diploma voelt misschien nog heel ver weg. Maar voordat zowel jij als je kind net je draai hebben gevonden op die middelbare, komt het einde al in zicht. Of moet er in elke geval al een eerste richting worden gegeven aan de studie d.m.v. de profielkeuze.
Een vakkenpakket, profiel of studierichting kiezen kan stressvol zijn. Want hoe weet jouw puber – die net om het hoekje komt kijken – nou precies wat hij of zij wilt de rest van zijn leven? Wij vertellen je graag hoe je hem of haar goed kunt helpen met deze spannende keuzes!
Profielkeuze maken
Meestal beperken de opties zich tot het aanbod van de verschillende pakketten en word je aardig gestuurd door de cijfers. En daarnaast weet je vaak ook wel waar je kind goed in is of met welke vakken hij/zij meer moeite heeft. Met dan ook nog een eventuele vervolgstudie in het achterhoofd wordt dan het pakket gekozen. En daar moet je puber het dan mee doen tot aan zijn diploma. Spannend, maar so far, so good. Maar dan..
De studie keuze – een vervolgopleiding kiezen, da’s niet niks
Maar dan. Voor veel ouders is de stap erna ook een ‘tough one’. Want dan moet je kind een studie kiezen? Heeft ie enig idee wat ie wil worden? Is dat haalbaar? En wat als je kind niet kan kiezen uit 2 of misschien wel 3 niveaus en/of opleidingen. We vertelden in een eerder blog al over onze keuze voor een tussenjaar. Maar we zien ook dat in deze fase ouders vaak de hulp inschakelen van een zgn. keuzecoach. Wij kwamen onlangs in contact met studiekeuzecoach Heleen Barkema en zij vertelde ons over de worstelingen die ouders hebben als hun kind een studie of vervolgopleiding moet kiezen:
Als je maar gelukkig wordt
“In mijn praktijk krijg ik regelmatig vragen van ouders hoe zij hun kinderen kunnen helpen bij het maken van een studiekeuze. Dat is een logische vraag want veel ouders vinden dat een onderdeel van de opvoeding. Het uitgangspunt van elke ouder is tenslotte zijn of haar kind gelukkig zien, dat het zijn of haar interesses volgt, gemotiveerd een leuke studie gaat volgen en daarna goede kansen heeft op de arbeidsmarkt. Toch? Maar hoe help je als ouder je kind bij die studie of vervolgopleiding kiezen? (PS: wij schreven onlangs nog een tof blog over de 5 vaardigheden die tieners nodig hebben na school!)
Uit onderzoek blijkt dat meer dan de helft van de jongeren aangeeft dat hun ouders de belangrijkste rol hebben gespeeld bij het kiezen voor een bepaalde opleiding. De rol van de ouders bij het keuzeproces is dus groot. Veel gehoorde kreet van ouders is daarbij ‘als ze maar gelukkig worden’. En toch zijn, ondanks deze insteek, de gesprekken over studiekeuzes soms zo ontzettend lastig. Als ouder kun je, en moet je misschien wel, verschillende rollen vervullen. De ene keer is het goed om te motiveren, te inspireren, misschien zelfs sturend op te treden als het kind niet in actie komt en soms is coachen en luisteren alleen al genoeg. Een studie kiezen is niet niks, ook niet voor jou als ouder.
TIPS voor het kiezen van een vervolgopleiding van de studie keuzecoach
Een jongere leeft in het NU. Om in actie te komen is voor de jongere het Nut belangrijk en de moet de Urgentie gevoeld worden. Dit komt niet altijd overeen met de visie van jou als ouder. Jouw visie is vaak meer toekomstgericht en jij denk al aan ‘later’. Probeer aan te haken aan bij de beleving van je kind maar benoem ook de consequenties van kiezen op het laatste moment. Een studie of vervolgopleiding verdient al ruim van te voren aandacht en dient ook gebaseerd te zijn op het toekomstperspectief.
Een jongere is lang niet altijd in staat om overzicht te krijgen, conclusies daaruit te trekken en de consequenties te overzien van sommige keuzes. Dit kan leiden tot uitstelgedrag omdat ie zich verantwoordelijk voelt en de druk van de omgeving voelt maar het overzicht mist om in actie te komen. Je kind heeft jou dan nodig om het uitstelgedrag te (h)erkennen, te begrijpen en hem/haar daarin te begeleiden.
Wij als ouders hebben vaak de neiging om veel rationeler om te gaan met het keuzeproces dan jongeren. Als jouw kind nog in het ‘gevoels’ moment zit (‘het lijkt me gewoon leuk’) zal het dicht slaan als ze op de vele rationele vragen van jou geen antwoord weet. En haken af met “laat ook maar” of “dan doe ik het wel niet”.
Een studie of vervolgopleiding kiezen doet je kind zelf!
Een veel voorkomende valkuil voor ouders is om zelf in actie te komen en allemaal ideeën aan te dragen en de verantwoordelijkheid van de keuze over te nemen. De kans is echter groot dat je kind zich dan terugtrekt, onzeker wordt en om er vanaf te zijn maar snel ja zegt.
Als je kind wil praten, op welk moment dan ook, is het verstandig om dit serieus te nemen en interesse te tonen ook al komt het soms helemaal niet uit. Stel dan alleen vragen en luister, maar oordeel niet. Het zal helpen om eigen zelfkennis, gevoelens en voorkeuren helder te krijgen.
Ga samen eerst eens stil staan bij interesses. Waar wordt je kind enthousiast van, wat kost je kind geen moeite en doet het uit zichzelf (intrinsieke motivatie). Je kunt je kind helpen door belangstelling te tonen, door met ze te praten over wat ze leuk vinden, en wat ze belangrijk, eng of spannend vinden. Welke waarden vindt jouw zoon of dochter belangrijk. Denk aan bv bijdrage aan milieu leveren, of creatief bezig zijn, voor anderen zorgen, anderen begrijpen, maatschappelijke betrokkenheid, nuttig zijn. Wat kan je kind allemaal en wat zou het graag willen leren.
Heel fijne tips, waarmee je het voor jezelf en je kind een stuk gemakkelijker maakt! Je kunt natuurlijk ook altijd te rade gaan bij de decaan of de mentor of inderdaad een keuzecoach zoals Heleen Barkema (www.keuzecoach.nu). Heleen woont en werkt in de omgeving van Zuidlaren, maar een studiekeuzecoach in andere delen van het land vind je via www.studiekeuzeopmaat.nl
Kunnen jullie wel wat planhulp gebruiken bij al dat uitzoekwerk, die opendagen en snuffelstages? Bekijk onze SKUR shop voor onze verschillende planners. Die studie kiezen wordt dan een stuk minder stressvol!